Vì những lý do khách quan hoặc chủ quan, cá nhân nộp chậm tờ khai quyết toán thuế thu nhập cá nhân. Việc này không chỉ ảnh hưởng đến quyền lợi của người nộp thuế mà còn có thể phát sinh các chế tài xử phạt theo quy định pháp luật. Do đó, cùng kế toán Thái Phong hiểu rõ nguyên nhân và hệ quả để có cách xử lý phù hợp.
Tìm hiểu về thuế thu nhập cá nhân
Để biết được cá nhân nộp chậm tờ khai quyết toán thuế thu nhập cá nhân sẽ phải chịu mức xử phạt như thế nào, cùng theo dõi nội dung được chia sẻ dưới đây:
Định nghĩa
Thuế thu nhập cá nhân (TNCN) là một loại thuế trực thu, nghĩa là thuế được đánh trực tiếp trên thu nhập của người nộp thuế. Công thức tính thuế này dựa trên thu nhập chịu thuế của cá nhân, căn cứ vào biểu thuế suất lũy tiến từng phần để tính số thuế phải nộp, sau khi đã trừ đi các khoản sau đây:
- Các khoản thu nhập miễn thuế.
- Các khoản giảm trừ gia cảnh.
Mẫu tờ khai thuế TNCN
Đối tượng cần nộp thuế TNCN
Theo Điều 2 Luật Thuế thu nhập cá nhân, các đối tượng nộp thuế TNCN được chia thành hai nhóm chính: cá nhân cư trú và cá nhân không cư trú.
Cá nhân cư trú
Là những người có mối liên hệ lâu dài với Việt Nam và họ phải chịu thuế trên toàn bộ thu nhập (bao gồm thu nhập phát sinh cả trong và ngoài lãnh thổ Việt Nam). Một cá nhân được xem là cư trú nếu đáp ứng một trong hai điều kiện sau:
Thời gian có mặt tại Việt Nam
- Có mặt tại Việt Nam từ 183 ngày trở lên trong một năm dương lịch (từ 1/1 đến 31/12) hoặc tính theo 12 tháng liên tục kể từ ngày đầu tiên xuất hiện tại Việt Nam.
- Ngày có mặt được tính bao gồm cả ngày đến và ngày rời Việt Nam.
Nơi ở thường xuyên tại Việt Nam
- Có nơi ở đăng ký thường trú tại Việt Nam (theo quy định tại Luật Cư trú).
- Có nhà thuê để ở tại Việt Nam, với hợp đồng thuê có thời hạn từ 183 ngày trở lên trong năm tính thuế.
- Nếu cá nhân chỉ có nhà thuê nhưng thời gian hợp đồng thuê dưới 183 ngày, thì phải kết hợp điều kiện thời gian có mặt tại Việt Nam để xác định tình trạng cư trú.
Cá nhân không cư trú
Là những người không đáp ứng các điều kiện để được coi là cá nhân cư trú. Những người này chỉ phải nộp thuế đối với thu nhập phát sinh trong lãnh thổ Việt Nam, tức là chỉ tính phần thu nhập mà họ kiếm được từ các hoạt động hoặc nguồn tại Việt Nam.
Điểm khác biệt về cách tính thuế đối với 2 đối tượng này có thể hiểu như sau:
- Cá nhân cư trú: Tính thuế theo biểu thuế lũy tiến từng phần cho thu nhập từ tiền lương, tiền công.
- Cá nhân không cư trú: Tính thuế theo mức thuế suất cố định (20% đối với tiền lương, tiền công).
Thời hạn nộp thuế thu nhập cá nhân
Thời hạn nộp thuế thu nhập cá nhân (TNCN) là một trong những nghĩa vụ quan trọng mà người nộp thuế cần tuân thủ để tránh các mức phạt hành chính. Với thời hạn nộp thuế TNCN theo kỳ khai thuế sẽ bao gồm:
- Khai và nộp thuế theo tháng: Ngày 20 của tháng kế tiếp tháng phát sinh nghĩa vụ thuế.
- Khai và nộp thuế theo quý: Ngày cuối cùng của tháng đầu quý kế tiếp quý phát sinh nghĩa vụ thuế.
Chú ý thời hạn nộp để không bị phạt
Nếu phát hiện sai sót và phải khai bổ sung hồ sơ, thì thời hạn nộp thuế chính là thời hạn của kỳ khai thuế có sai sót. Ví dụ: Sai sót xảy ra trong kỳ khai tháng 01/2024, dù khai bổ sung vào tháng 5/2024, thì thời hạn nộp bổ sung vẫn phải căn cứ vào ngày 20/02/2024.
Cách tính mức phạt khi cá nhân nộp chậm tờ khai quyết toán thuế thu nhập cá nhân
Khi nộp chậm chắc chắn bị xử phạt theo quy định luật hiện hành
Các quy định về xử phạt vi phạm hành chính đối với hành vi cá nhân nộp chậm tờ khai quyết toán thuế thu nhập cá nhân được quy định rõ ràng tại Điều 9 Thông tư 166/2013/TT-BTC, với các mức xử phạt khác nhau tùy vào thời gian nộp trễ. Mức xử phạt hành chính đối với việc nộp hồ sơ quyết toán thuế TNCN quá hạn theo quy định:
- Từ 1 – 5 ngày (nếu có tình tiết giảm nhẹ): Phạt cảnh cáo.
- Từ 1 – 10 ngày: Phạt tiền 400.000 đồng đến 1.000.000 đồng.
- Từ trên 10 – 20 ngày: Phạt tiền 800.000 đồng đến 2.000.000 đồng.
- Từ trên 20 – 30 ngày: Phạt tiền 1.200.000 đồng đến 3.000.000 đồng.
- Từ trên 30 – 40 ngày: Phạt tiền 1.600.000 đồng đến 4.000.000 đồng.
- Từ trên 40 – 90 ngày hoặc trường hợp quá 90 ngày nhưng không phát sinh số thuế phải nộp: Phạt tiền 2.000.000 đồng đến 5.000.000 đồng.
Cá nhân sẽ phải chịu mức phạt bằng ½ mức phạt áp dụng cho tổ chức. Trong khi đó, hộ gia đình sẽ áp dụng mức phạt như đối với cá nhân. Và khi nộp thuế TNCN cũng cần chú ý đến những vấn đề quan trọng về thời hạn và trách nhiệm quyết toán thuế:
- Hạn chót để nộp hồ sơ quyết toán thuế TNCN là ngày 31/3 hằng năm. Quá thời hạn này, nếu người nộp thuế không khai báo và nộp thuế, sẽ bị xử phạt theo các mức phạt nêu trên.
- Nếu cá nhân không có nhu cầu hoàn thuế hoặc không muốn bù trừ sang kỳ kê khai tiếp theo, thì không bắt buộc phải quyết toán thuế TNCN.
- Nếu cá nhân muốn hoàn thuế, có thể nộp hồ sơ quyết toán bất kỳ lúc nào, không cần tuân thủ thời hạn 31/3.
Xem thêm: Hướng dẫn chi tiết cách nộp thuế thu nhập doanh nghiệp tạm tính
Cá nhân nộp chậm tờ khai quyết toán thuế thu nhập cá nhân không chỉ gây ra những bất lợi về mặt tài chính mà còn ảnh hưởng đến uy tín và trách nhiệm pháp lý của cá nhân. Vì vậy, việc chủ động khắc phục hậu quả, hoàn thiện tờ khai đúng quy định và nộp phạt nếu cần thiết là điều cần được thực hiện ngay để hạn chế các rủi ro. Mong rằng những chia sẻ trên đây của đơn vị kế toán Thái Phong sẽ giúp bạn có thêm nhiều kiến thức hữu ích.
