Bảo hiểm xã hội (BHXH) là một hệ thống bảo vệ quan trọng giúp người lao động có thể yên tâm trong công việc và cuộc sống, đặc biệt khi đối diện với những rủi ro như ốm đau, tai nạn lao động, thai sản, hay khi đến tuổi nghỉ hưu. Việc hiểu rõ tỷ lệ trích BHXH không chỉ giúp người lao động nhận thức được quyền lợi của mình, mà còn giúp các doanh nghiệp thực hiện nghĩa vụ đóng góp đầy đủ và đúng hạn. Bài viết này Thái Phong sẽ làm rõ các quy định về tỷ lệ trích BHXH, cũng như ý nghĩa của nó đối với người lao động và người sử dụng lao động.
Tỷ lệ trích BHXH theo quy định nhà nước
Theo quy định của Luật Bảo hiểm xã hội và các văn bản pháp lý liên quan, tỷ lệ trích BHXH được chia thành hai phần: phần người lao động phải đóng và phần người sử dụng lao động phải đóng. Mỗi phần này sẽ được tính trên mức lương hàng tháng của người lao động.
Theo quy định hiện hành
Theo người lao động
- Tỷ lệ đóng của người lao động: 10.5% tổng tiền lương tháng.
- Bao gồm các khoản: bảo hiểm hưu trí, bảo hiểm ốm đau, bảo hiểm thai sản, bảo hiểm tai nạn lao động – bệnh nghề nghiệp.
Theo người sử dụng lao động
- Tỷ lệ đóng của người sử dụng lao động: 21.5% tổng tiền lương tháng.
- Bao gồm các khoản: bảo hiểm hưu trí, bảo hiểm ốm đau, bảo hiểm thai sản, bảo hiểm tai nạn lao động – bệnh nghề nghiệp.
- Trong đó, người sử dụng lao động còn phải đóng thêm 2% vào Quỹ bảo hiểm tai nạn lao động, bệnh nghề nghiệp, do đó tỷ lệ đóng của người sử dụng lao động là 21.5%.
Các thành phần của tỷ lệ trích BHXH
Các thành phần
Tỷ lệ trích BHXH bao gồm nhiều thành phần, mỗi thành phần sẽ đóng góp vào các quỹ bảo hiểm khác nhau để phục vụ các mục đích cụ thể của bảo hiểm xã hội. Cụ thể như sau:
- Bảo hiểm hưu trí: Đảm bảo người lao động có thể nhận lương hưu khi đến tuổi nghỉ hưu. Đây là khoản đóng góp lớn trong tổng tỷ lệ trích bảo hiểm xã hội.
- Bảo hiểm ốm đau: Được chi trả khi người lao động gặp phải tình trạng ốm đau, bệnh tật phải nghỉ việc.
- Bảo hiểm thai sản: Cung cấp trợ cấp khi người lao động nghỉ thai sản hoặc chăm sóc con dưới 6 tháng tuổi.
- Bảo hiểm tai nạn lao động, bệnh nghề nghiệp: Bảo vệ người lao động trước các rủi ro tai nạn lao động hoặc bệnh nghề nghiệp phát sinh trong quá trình làm việc.
Mức lương đóng BHXH
Mức lương làm căn cứ tính bảo hiểm xã hội là mức lương ghi trong hợp đồng lao động, hoặc các khoản phụ cấp, thưởng nếu có, tùy theo thỏa thuận giữa người lao động và người sử dụng lao động. Tuy nhiên, mức lương đóng bảo hiểm xã hội sẽ không vượt quá mức trần mà nhà nước quy định, hiện tại là 20 lần mức lương cơ sở.
Mức đóng như thế nào?
Vai trò của BHXH
Việc tham gia BHXH đem lại nhiều lợi ích cho người lao động. Những quyền lợi chính bao gồm:
- Chế độ hưu trí: Người lao động sẽ nhận lương hưu khi đủ tuổi nghỉ hưu và đã tham gia BHXH đủ số năm quy định.
- Chế độ ốm đau, thai sản: Người lao động sẽ nhận trợ cấp khi ốm đau, sinh con hoặc chăm sóc con nhỏ.
- Chế độ tai nạn lao động, bệnh nghề nghiệp: Bảo vệ người lao động trong trường hợp bị tai nạn lao động hoặc mắc bệnh nghề nghiệp.
- Chế độ thất nghiệp: Giúp người lao động có nguồn thu nhập tạm thời khi mất việc.
Ngoài việc người lao động phải tham gia BHXH, người sử dụng lao động cũng có trách nhiệm đóng bảo hiểm đúng thời hạn. Việc này không chỉ giúp bảo vệ quyền lợi cho người lao động mà còn đảm bảo hoạt động sản xuất, kinh doanh của doanh nghiệp ổn định. Nếu không đóng hoặc đóng không đầy đủ, người sử dụng lao động sẽ phải chịu trách nhiệm trước pháp luật.
Quyền lợi được hưởng
Tỷ lệ trích BHXH có thể thay đổi tùy theo những điều chỉnh của Chính phủ và các cơ quan quản lý nhà nước. Các điều chỉnh này thường xuyên được đưa ra nhằm tăng cường quyền lợi cho người lao động hoặc đáp ứng nhu cầu thay đổi của nền kinh tế. Ví dụ, trong thời gian gần đây, Nhà nước đã điều chỉnh tăng tỷ lệ đóng vào quỹ bảo hiểm xã hội đối với các nhóm ngành nghề có yếu tố rủi ro cao, như công nhân làm việc trong môi trường nặng nhọc, độc hại.
Xem thêm: Hạch toán trích bảo hiểm xã hội theo thông tư mới nhất
Những công việc của dịch vụ kế toán trưởng
Tỷ lệ trích BHXH là một yếu tố không thể thiếu trong việc duy trì và phát triển hệ thống an sinh xã hội, bảo vệ quyền lợi của người lao động trong mọi tình huống. Việc thực hiện đúng các quy định về tỷ lệ đóng BHXH không chỉ là nghĩa vụ pháp lý mà còn thể hiện trách nhiệm của mỗi cá nhân và doanh nghiệp đối với sự phát triển bền vững của cộng đồng. Hiểu rõ và thực hiện đầy đủ tỷ lệ trích bảo hiểm xã hội là cách thức góp phần xây dựng một môi trường lao động công bằng, minh bạch và đầy đủ quyền lợi cho mọi người. Mong rằng bài viết trên đây mà Thái Phong chia sẻ đã giúp bạn hiểu hơn về các vấn đề xoay quanh BHXH.
