Trong quá trình tìm việc hoặc đàm phán lương, chắc hẳn bạn đã không ít lần nghe đến khái niệm lương Gross và lương Net. Tuy nhiên, không phải ai cũng hiểu rõ sự khác biệt giữa hai loại lương này cũng như cách tính lương Gross ra Net chính xác. Cùng kế toán Thái Phong nắm rõ cách quy đổi, giúp bạn chủ động trong kế hoạch tài chính cá nhân mà còn tránh được những hiểu lầm không đáng có khi thương lượng thu nhập với nhà tuyển dụng.
Khái niệm về lương Gross và lương Net
Trước khi tìm hiểu cách tính lương Gross ra Net, bạn cần nắm rõ khái niệm về hai loại lương này. Lương Net là khoản thu nhập thực tế mà người lao động nhận được mỗi tháng, sau khi đã khấu trừ đầy đủ các nghĩa vụ bắt buộc như: bảo hiểm xã hội, bảo hiểm y tế, bảo hiểm thất nghiệp và thuế thu nhập cá nhân. Trong một số trường hợp, hợp đồng lao động quy định mức lương Net, đồng nghĩa với việc doanh nghiệp sẽ chịu trách nhiệm đóng các khoản chi phí này thay cho người lao động. Do đó, số tiền được nhận chính là thu nhập “sạch”, không phải đóng thêm bất kỳ khoản nào khác.
Khái niệm lương Gross và lương Net
Ngược lại, lương Gross là tổng thu nhập trước khi trừ các khoản bảo hiểm và thuế. Khoản này bao gồm lương cơ bản, phụ cấp, trợ cấp, hoa hồng (nếu có) và đã bao gồm cả các nghĩa vụ bắt buộc. Khi áp dụng mức lương Gross, người lao động phải tự chịu trách nhiệm đóng các khoản bảo hiểm và thuế từ chính thu nhập này. Vì vậy, lương thực nhận (Net) sẽ thấp hơn lương Gross, sau khi thực hiện đầy đủ các khoản khấu trừ theo quy định.
Tại sao cần biết cách tính lương Gross ra Net?
Việc nắm rõ cách chuyển lương Gross sang Net giúp người lao động biết chính xác thu nhập thực nhận hàng tháng cũng như các khoản phải khấu trừ như thuế thu nhập cá nhân, bảo hiểm xã hội, bảo hiểm y tế và bảo hiểm thất nghiệp. Điều này đặc biệt quan trọng đối với những ai nhận lương theo hình thức Gross, vì toàn bộ nghĩa vụ tài chính sẽ do người lao động tự thực hiện.
Lợi ích khi lựa chọn lương Gross hoặc lượng Net
Người lao động nhận lương Gross cần chủ động cập nhật các quy định mới nhất liên quan đến thuế và bảo hiểm để tính toán chính xác mức đóng. Đồng thời, việc tự giác nộp đúng và đủ các khoản này cũng giúp tránh rủi ro bị xử phạt hành chính do chậm nộp hoặc trốn đóng theo quy định của pháp luật.
Cách tính lương Gross ra Net chuẩn
Trong quản lý tiền lương, việc chuyển đổi từ lương Gross sang lương Net là bước rất quan trọng giúp người lao động nắm rõ thu nhập thực tế của mình. Dưới đây là công thức và hướng dẫn chi tiết cách tính lương Gross ra Net.
Lương Net = Lương Gross – (Các khoản bảo hiểm bắt buộc + Thuế thu nhập cá nhân)
Tổng mức đóng bảo hiểm là khoảng 10,5% trên mức lương làm căn cứ đóng bảo hiểm, bao gồm:
- Bảo hiểm xã hội (BHXH): 8%
- Bảo hiểm y tế (BHYT): 1,5%
- Bảo hiểm thất nghiệp (BHTN): 1%
Lưu ý, mức đóng bảo hiểm thất nghiệp có thể thay đổi tùy theo vùng địa lý, phụ thuộc vào mức lương tối thiểu vùng do Chính phủ công bố hàng năm. Do đó, khi tính lương, cần xác định đúng địa bàn làm việc để áp dụng mức bảo hiểm phù hợp.
Theo quy định hiện hành, người lao động làm việc theo hợp đồng từ 1 tháng trở lên phải tham gia đầy đủ 3 loại bảo hiểm bắt buộc nêu trên. Cách tính thuế thu nhập cá nhân (TNCN) như sau:
Thuế TNCN được tính theo biểu thuế lũy tiến từng phần, với công thức: Thuế TNCN phải nộp = (Tổng thu nhập chịu thuế – Các khoản giảm trừ) × Thuế suất
Các khoản giảm trừ bao gồm:
- Giảm trừ bản thân: 11.000.000 VNĐ/tháng
- Giảm trừ người phụ thuộc: 4.400.000 VNĐ/người/tháng
- Các khoản được miễn thuế: gồm bảo hiểm xã hội, bảo hiểm y tế và bảo hiểm thất nghiệp do người lao động đóng.
Cách tính như nào cho đúng?
Yếu tố ảnh hưởng đến việc tính lương Gross ra Net
Biểu thuế TNCN luỹ tiến từng phần
Tại Việt Nam, thuế thu nhập cá nhân (TNCN) được áp dụng theo biểu thuế lũy tiến từng phần, điều này ảnh hưởng trực tiếp đến việc tính lương Gross ra Net. Theo cơ chế này, thu nhập càng cao thì phần thu nhập vượt mức quy định sẽ phải chịu mức thuế suất càng lớn. Phương pháp này nhằm đảm bảo sự công bằng và góp phần điều tiết thu nhập trong xã hội. Điểm quan trọng là chỉ phần thu nhập vượt mức mới chịu thuế suất cao hơn, trong khi phần thu nhập nằm trong các ngưỡng thấp hơn sẽ áp dụng mức thuế suất tương ứng thấp hơn.
Công thức tính thuế TNCN:
Thu nhập tính thuế = Lương Gross – (BHXH + BHYT + BHTN) – Các khoản giảm trừ
Trong đó:
- BHXH, BHYT, BHTN là các khoản bảo hiểm bắt buộc mà người lao động phải đóng, tổng cộng chiếm khoảng 10,5% mức lương làm căn cứ đóng bảo hiểm.
- 000.000 VNĐ/tháng cho bản thân người lao động
- 400.000 VNĐ/tháng cho mỗi người phụ thuộc được khai báo hợp lệ
Yếu tố ảnh hưởng
Mức lương tối thiểu vùng
Theo Nghị định 74/2024/NĐ-CP, Chính phủ đã điều chỉnh mức lương tối thiểu vùng – một yếu tố quan trọng ảnh hưởng trực tiếp đến cách tính lương Gross ra Net. Việc điều chỉnh này nhằm đảm bảo người lao động có mức sống tối thiểu phù hợp, đồng thời tạo điều kiện cải thiện môi trường làm việc, thích ứng với tình hình kinh tế – xã hội hiện nay.
Mức lương tối thiểu được phân loại theo các vùng địa lý khác nhau và áp dụng cho người lao động làm việc theo hợp đồng lao động. Cụ thể, các vùng được phân loại như sau:
- Vùng I: Bao gồm Hà Nội, TP. Hồ Chí Minh và các khu vực có điều kiện phát triển kinh tế – xã hội cao nhất.
- Vùng II: Các thành phố trực thuộc tỉnh và thị xã có mức phát triển khá.
- Vùng III: Huyện, thị thuộc tỉnh có điều kiện phát triển trung bình.
- Vùng IV: Khu vực nông thôn, vùng sâu, vùng xa với điều kiện kinh tế thấp nhất.
Xem thêm: Hướng dẫn quyết toán thuế TNCN cho nước ngoài
Điều kiện ghi nhận doanh thu và các lưu ý liên quan
Hiểu và biết cách tính lương Gross ra Net là bước quan trọng để bạn kiểm soát thu nhập thực tế, đảm bảo quyền lợi cá nhân và đưa ra những quyết định nghề nghiệp sáng suốt. Dù bạn là ứng viên đang tìm việc hay nhân sự phụ trách tính lương, việc nắm chắc kiến thức này sẽ giúp bạn tự tin và chuyên nghiệp hơn trong công việc. Mong rằng những chia sẻ ở trên của kế toán Thái Phong sẽ giúp bạn hiểu thêm về những quy định trên.
