Trong thế giới kinh doanh đầy biến động, dòng tiền không chỉ là huyết mạch mà còn là thước đo sự sống còn của mỗi doanh nghiệp, đặc biệt là với doanh nghiệp vừa và nhỏ (SMEs). Việc hiểu rõ, đo lường và quản trị dòng tiền doanh nghiệp vừa và nhỏ không những giúp đơn vị vượt qua khủng hoảng ngắn hạn mà còn tạo nền tảng vững chắc cho những bước tiến dài hạn. Cùng kế toán Thái Phong tìm hiểu trong bài viết dưới đây.
Khái niệm cơ bản về dòng tiền
Dòng tiền (cash flow) có thể được hiểu một cách đơn giản là sự di chuyển của tiền vào và ra khỏi doanh nghiệp trong một khoảng thời gian nhất định – có thể là hàng tuần, hàng tháng, hoặc hàng quý. Đây là một trong những yếu tố tài chính cốt lõi phản ánh “sức khỏe thực tế” của doanh nghiệp, khác với lợi nhuận chỉ được thể hiện trên giấy tờ kế toán.
Dòng tiền là gì
Có hai loại dòng tiền cơ bản mà doanh nghiệp cần theo dõi:
- Dòng tiền dương : Xảy ra khi số tiền doanh nghiệp thu vào nhiều hơn số tiền chi ra. Tiền vào có thể đến từ: doanh thu bán hàng, khoản thu hồi công nợ, đầu tư nhận được, hoặc khoản vay được giải ngân. Đây là tín hiệu tích cực, cho thấy doanh nghiệp đang có khả năng thanh toán tốt, có thể duy trì hoạt động, đầu tư mở rộng hoặc tích lũy dự phòng.
- Dòng tiền âm: Xảy ra khi số tiền doanh nghiệp chi ra nhiều hơn số tiền thu vào. Đây là dấu hiệu cảnh báo doanh nghiệp có thể rơi vào trạng thái thiếu hụt tiền mặt, dẫn đến chậm thanh toán cho nhà cung cấp, nhân viên hoặc không thể đầu tư tiếp. Tuy nhiên, dòng tiền âm không phải lúc nào cũng là xấu nếu doanh nghiệp đang đầu tư mở rộng, miễn là có kế hoạch dòng tiền rõ ràng và khả năng quay lại trạng thái dương trong tương lai.
Hiểu thế nào về quản trị doanh nghiệp vừa và nhỏ
Quản trị doanh nghiệp vừa và nhỏ (SMEs – Small and Medium Enterprises) là tổng hợp các hoạt động quản lý, hoạch định, tổ chức, điều hành và giám sát nhằm đảm bảo doanh nghiệp hoạt động hiệu quả, thích ứng với môi trường kinh doanh và đạt được các mục tiêu phát triển dài hạn.
Quản trị ra sao
Quản trị tốt giúp doanh nghiệp vận hành ổn định, tối ưu hóa nguồn lực và giảm thiểu rủi ro. Qua đó, định hướng rõ ràng, xác định mục tiêu và lộ trình phát triển phù hợp với quy mô và nguồn lực.
Giúp hệ thống quản trị hiệu quả giúp doanh nghiệp nâng cao chất lượng sản phẩm/dịch vụ, cải thiện quy trình và tăng khả năng thích nghi với thị trường. Bởi vậy, sẽ được nhà đầu tư và đối tác đánh giá cao những doanh nghiệp có tổ chức quản trị bài bản, minh bạch.
Theo Tổng cục Thống kê năm 2023 Việt Nam hiện có hơn 800.000 doanh nghiệp vừa và nhỏ, chiếm 97% tổng số doanh nghiệp cả nước. Thực trạng này cho thấy các SMEs giữ vai trò then chốt trong nền kinh tế, từ đóng góp vào GDP, tạo ra việc làm, đến thúc đẩy kinh tế địa phương.
Điều quan trọng khi quản trị dòng tiền doanh nghiệp vừa và nhỏ
Dưới đây là những điều quan trọng khi quản trị dòng tiền doanh nghiệp vừa và nhỏ:
Quản lý tốt dòng tiền hơn lợi nhuận
Báo cáo lãi và lỗ (P&L) cung cấp một bức tranh tổng thể về khả năng sinh lời của doanh nghiệp, nhưng chúng không phản ánh đầy đủ dòng chảy thực tế của tiền mặt. Các yếu tố như thời gian thu phí, hàng tồn kho, chi phí dịch vụ, thuế và các khoản chi phí khác đều tác động trực tiếp đến dòng tiền. Quản lý tốt dòng tiền giúp doanh nghiệp đảm bảo có đủ nguồn lực để thanh toán các chi phí ngắn hạn và duy trì hoạt động kinh doanh ổn định.
Quản lí tốt dòng tiền
Một doanh nghiệp có lợi nhuận trên giấy tờ nhưng thực tế lại gặp khó khăn về dòng tiền có thể không đáp ứng được các nghĩa vụ tài chính ngắn hạn như trả lương, chi trả cho nhà cung cấp, hay quản lý các khoản nợ. Việc theo dõi và kiểm soát dòng tiền hàng ngày giúp nhà lãnh đạo nắm bắt được được “hình ảnh” tài chính thật sự của doanh nghiệp.
Tìm điểm hoà vốn doanh nghiệp
Xác định được điểm hòa vốn không chỉ cho biết thời điểm doanh nghiệp đạt được sự cân bằng giữa doanh thu và chi phí, mà còn giúp định hình mục tiêu tài chính cụ thể. Đó là lúc dòng tiền từ hoạt động bắt đầu chuyển hóa thành lợi nhuận. Quá trình thực hiện như sau:
- Thu thập dữ liệu: Bao gồm doanh thu, các loại chi phí cố định và biến đổi, thời gian thu hồi công nợ từ khách hàng, và các khoản chi cần thanh toán.
- Phân tích điểm hòa vốn: Sử dụng dữ liệu thu thập được để tính toán số lượng sản phẩm/dịch vụ cần bán, từ đó đưa ra chiến lược vận hành và điều chỉnh hoạt động kinh doanh cho phù hợp.
- Việc phân tích này không chỉ cung cấp “cột mốc” về mặt tài chính mà còn giúp tạo ra mục tiêu thực tiễn, từ đó dự tính và chuẩn bị cho dòng tiền của tương lai.
Kiểm soát và đo lường mọi thứ
Để quản lý dòng tiền một cách hiệu quả, doanh nghiệp cần:
- Xác định mức hàng tồn kho tối ưu để không bị vướng mắc về mặt tài chính nhưng vẫn đảm bảo luôn có đủ hàng hóa phục vụ nhu cầu.
- Đo lường số lượng thanh toán quá hạn từ khách hàng để chủ động quản lý nợ.
- Đo lường các chi phí phát sinh trong quá trình cung cấp dịch vụ, quản lý vận hành hàng ngày,…
- Tính toán khoảng thời gian trung bình từ khi phải trả tiền cho nhà cung cấp đến khi nhận được thanh toán từ khách hàng. Việc này cho phép dự đoán chính xác dòng tiền vào ra theo chu kỳ.
- Các công cụ quản lý tài chính như phần mềm kế toán hay hệ thống quản lý thu chi sẽ hỗ trợ việc theo dõi và dự báo dòng tiền, từ đó giúp đưa ra các biện pháp điều chỉnh kịp thời.
Kiểm soát đo lường hiệu quả
Xem thêm: Hướng dẫn cách phân tích dòng tiền của doanh nghiệp hiệu quả
Cách hạch toán bảo hiểm xã hội và tiền lương chi tiết nhất
Quản trị dòng tiền doanh nghiệp vừa và nhỏ không phải là một công việc mang tính kỹ thuật đơn thuần, mà là một chiến lược sống còn đòi hỏi tư duy chủ động, khả năng dự đoán và sự kỷ luật tài chính từ ban lãnh đạo. Mong rằng những chia sẻ trên đây của kế toán Thái Phong sẽ giúp các doanh nghiệp hiểu hơn về quản trị dòng tiền hiệu quả.
