Quyết toán thuế thu nhập cá nhân (TNCN) là một thủ tục quan trọng mà các cá nhân và tổ chức cần thực hiện để đảm bảo tuân thủ các quy định pháp luật. Tuy nhiên, không ít trường hợp gặp khó khăn trong quá trình làm thủ tục, dẫn đến việc chậm trễ hoặc không hoàn thành đúng thời hạn. Vậy, việc quyết toán thuế TNCN có phải là bắt buộc không? Nếu quá thời hạn quyết toán thuế TNCN thì sẽ bị xử phạt ra sao? Hãy cùng Kế toán Thái Phong tìm hiểu trong bài viết dưới đây.
Quyết toán thuế TNCN là gì?
Quyết toán thuế thu nhập cá nhân (TNCN) là quá trình mà các cá nhân có nguồn thu nhập từ tiền lương, tiền công cần thực hiện. Việc này nhằm đảm bảo tổ chức chi trả thu nhập kê khai và nộp đầy đủ số thuế TNCN phát sinh trong một năm tài chính tới cơ quan thuế.
Quyết toán thuế TNCN là gì?
Có bắt buộc phải quyết toán thuế TNCN không?
Nội dung quy định về đối tượng cần quyết toán thuế thu nhập cá nhân theo Công văn 9188/CTHN-HKDCN ngày 18/03/2022:
Có bắt buộc phải quyết toán thuế TNCN không?
- Cá nhân phải trực tiếp quyết toán thuế TNCN với cơ quan thuế:
- Cá nhân cư trú có thu nhập từ tiền lương, tiền công cần thực hiện quyết toán thuế nếu có số thuế phải nộp thêm, trừ trường hợp số thuế phải nộp thêm sau quyết toán trong một năm dưới 50.000 đồng.
- Cá nhân nộp thừa số thuế có quyền đề nghị hoàn thuế hoặc bù trừ số thuế vào kỳ khai thuế tiếp theo.
- Cá nhân thuộc diện được xét giảm thuế do các tình huống đặc biệt như thiên tai, hỏa hoạn, tai nạn, hoặc mắc bệnh hiểm nghèo.
- Người nước ngoài là cá nhân cư trú kết thúc công việc tại Việt Nam cần thực hiện quyết toán thuế trước khi rời khỏi lãnh thổ Việt Nam.
- Lưu ý đặc biệt: Với cá nhân có mặt tại Việt Nam dưới 183 ngày trong năm dương lịch đầu tiên nhưng đạt từ 183 ngày trở lên trong 12 tháng liên tiếp kể từ ngày nhập cảnh đầu tiên, năm quyết toán đầu tiên sẽ tính trong 12 tháng liên tục đó.
- Tổ chức, cá nhân chi trả thu nhập từ tiền lương, tiền công:
- Trách nhiệm khai quyết toán thuế TNCN: Tổ chức, cá nhân trả thu nhập phải thực hiện khai quyết toán thuế, bất kể có hoặc không phát sinh khấu trừ thuế, đồng thời quyết toán thay cho cá nhân đã ủy quyền.
- Trường hợp miễn thuế với cá nhân ủy quyền: Khi cá nhân ủy quyền quyết toán và số thuế phải nộp thêm sau quyết toán không vượt quá 50.000 đồng, tổ chức trả thu nhập vẫn phải kê khai thông tin cá nhân trong hồ sơ quyết toán, nhưng không tổng hợp số thuế phải nộp thêm vào nghĩa vụ thuế chung của tổ chức.
- Trường hợp chuyển đổi tổ chức: Khi cá nhân lao động được điều chuyển giữa các tổ chức cũ và mới do sáp nhập, hợp nhất, hoặc chia tách doanh nghiệp, tổ chức mới sẽ chịu trách nhiệm quyết toán thuế TNCN thay cho cá nhân, bao gồm cả phần thu nhập từ tổ chức cũ. Tổ chức mới cần thu hồi chứng từ khấu trừ thuế đã được cấp bởi tổ chức cũ nếu có.
Thời hạn quyết toán thuế TNCN
Thời hạn quyết toán thuế thu nhập cá nhân (TNCN) năm 2025 được xác định theo quy định tại Luật Quản lý thuế 2019, cụ thể như sau:
- Đối với cá nhân trực tiếp thực hiện quyết toán thuế: Hạn chót để nộp hồ sơ là ngày 02/05/2025.
- Đối với tổ chức hoặc cá nhân trả thu nhập có trách nhiệm quyết toán thuế thay: Hạn cuối cùng để hoàn thành nộp hồ sơ là ngày 31/03/2025.
Lưu ý: Do ngày 30/04 và 01/05/2025 là dịp nghỉ lễ, nên thời hạn nộp hồ sơ quyết toán của cá nhân tự quyết toán thuế được gia hạn đến ngày 02/05/2025.
Các trường hợp không phải quyết toán thuế TNCN
Các trường hợp không phải kiểm tra quyết toán thuế TNCN?
Quy định về đối tượng không phải quyết toán thuế TNCN theo Mục 2 Công văn 9188/CTHN-HKDCN ngày 18/03/2022 của Cục Thuế TP. Hà Nội.
- Cá nhân không cần thực hiện quyết toán thuế TNCN:
- Cá nhân không cư trú tại Việt Nam: Không phải quyết toán thuế nếu chỉ phát sinh nghĩa vụ khấu trừ hoặc tạm nộp thuế trong năm.
- Cá nhân cư trú có thuế nộp thừa: Trường hợp cá nhân nộp thừa thuế nhưng không yêu cầu hoàn hoặc bù trừ vào kỳ khai thuế tiếp theo thì không cần thực hiện quyết toán.
- Cá nhân có số thuế phải nộp thêm không đáng kể: Nếu số thuế TNCN phải nộp thêm sau quyết toán dưới 50.000 đồng, cá nhân được miễn quyết toán và không cần nộp hồ sơ quyết toán thuế cũng như hồ sơ miễn thuế.
- Thu nhập vãng lai thấp: Cá nhân ký hợp đồng lao động từ 3 tháng trở lên tại một đơn vị và có thêm thu nhập vãng lai từ các nơi khác trung bình không vượt quá 10 triệu đồng/tháng, đồng thời đã bị khấu trừ thuế 10%, không cần quyết toán đối với phần thu nhập này nếu không có yêu cầu.
- Bảo hiểm nhân thọ hoặc bảo hiểm tích lũy: Nếu cá nhân được người sử dụng lao động mua bảo hiểm nhân thọ (không bao gồm bảo hiểm hưu trí tự nguyện) hoặc các loại bảo hiểm khác có tính tích lũy và khoản phí này đã bị khấu trừ thuế 10%, thì không cần quyết toán phần thu nhập tương ứng.
- Tổ chức không cần thực hiện quyết toán:
- Không phát sinh chi trả thu nhập: Các tổ chức không có hoạt động chi trả thu nhập từ tiền lương hoặc tiền công trong năm sẽ không phải khai hoặc thực hiện quyết toán thuế TNCN.
Không quyết toán thuế TNCN hoặc quá thời hạn quyết toán thuế TNCN có bị phạt không?
Quá thời hạn quyết toán thuế TNCN có bị phạt không?
Mức xử phạt đối với cá nhân nộp chậm hồ sơ quyết toán thuế TNCN:
- Cảnh cáo:
Áp dụng đối với trường hợp nộp hồ sơ quyết toán thuế chậm từ 1 đến 5 ngày và có tình tiết giảm nhẹ. - Phạt từ 2.000.000 đồng đến 5.000.000 đồng:
Áp dụng khi nộp hồ sơ khai thuế trễ hạn từ 1 đến 30 ngày, trừ trường hợp thuộc diện cảnh cáo nêu trên. - Phạt từ 5.000.000 đồng đến 8.000.000 đồng:
Áp dụng khi hồ sơ khai thuế bị nộp muộn trong khoảng 31 đến 60 ngày so với thời hạn quy định. - Phạt từ 8.000.000 đồng đến 15.000.000 đồng:
Áp dụng đối với các hành vi sau:
- Nộp hồ sơ khai thuế chậm từ 61 đến 90 ngày.
- Nộp hồ sơ khai thuế muộn từ 91 ngày trở lên nhưng không phát sinh nghĩa vụ thuế.
- Không nộp hồ sơ khai thuế khi không phát sinh nghĩa vụ thuế.
- Không gửi kèm các phụ lục theo quy định về giao dịch liên kết trong hồ sơ quyết toán thuế thu nhập doanh nghiệp.
- Phạt từ 15.000.000 đồng đến 25.000.000 đồng:
- Áp dụng khi hồ sơ khai thuế bị nộp trễ hơn 90 ngày kể từ ngày hết hạn, có phát sinh số thuế phải nộp nhưng người nộp thuế đã thanh toán đầy đủ số thuế cùng tiền chậm nộp trước khi cơ quan thuế thực hiện kiểm tra, thanh tra, hoặc lập biên bản xử phạt.
- Nếu mức phạt vượt quá số thuế phát sinh trong hồ sơ, mức phạt tối đa sẽ bằng số thuế phải nộp nhưng không thấp hơn mức trung bình của khung phạt tiền tại khoản 4.
Quy định riêng cho cá nhân:
Theo khoản 5 Điều 5 Nghị định 125/2020/NĐ-CP, mức phạt dành cho cá nhân tự quyết toán thuế nhưng nộp muộn sẽ bằng một nửa mức phạt áp dụng đối với tổ chức.
Xử phạt khi chậm nộp tiền phạt vi phạm
Xử phạt khi chậm nộp tiền phạt quy định
- Lãi phạt chậm nộp: Người nộp thuế không chỉ phải nộp tiền phạt vi phạm đúng hạn mà còn chịu thêm khoản tiền phạt chậm nộp nếu vi phạm thời hạn thanh toán.
- Mức phạt chậm nộp được tính bằng 0,05%/ngày trên tổng số tiền phạt chưa nộp.
- Tổng số ngày chậm nộp được tính bao gồm cả ngày nghỉ và lễ, bắt đầu từ ngày kế tiếp ngày hết hạn nộp phạt đến trước ngày thanh toán.
- Công thức tính:
Tiền chậm nộp = 0,05% × Số tiền phạt chưa nộp × Số ngày chậm nộp.
Các trường hợp không bị tính lãi phạt chậm nộp:
- Đang trong thời gian hoãn thi hành quyết định xử phạt.
- Được xét duyệt giảm hoặc miễn tiền phạt.
- Số tiền phạt chưa đến hạn nộp do được cho phép chia nhỏ để thanh toán.
Xem thêm: Tìm hiểu về thời hạn quyết toán thuế thu nhập doanh nghiệp
Cách định khoản kế toán hiệu quả
=> Hy vọng bài viết trên từ Kế toán Thái Phong đã giúp bạn giải đáp thắc mắc về việc chậm hoặc không thực hiện quyết toán thuế TNCN có bị xử phạt hay không. Để tránh các mức phạt do vi phạm liên quan đến quyết toán thuế TNCN, bạn nên lưu ý hoàn thành đầy đủ các thủ tục quyết toán đúng thời hạn. Đừng quên theo dõi Kế toán Thái Phong để cập nhật những thông tin mới nhất về thuế và các quy định liên quan đến quyết toán thuế nhé!
